Maar teleurstellend is het vaak wel. Neem nu Kruiningen, de Zeeuwse buurtschap waar een der fraaiste Van der Heide-scènes zich achter een stapel bonestaken afspeelt; waar een dundenkende wachtmeester op een gloedvol voorgedragen poëem over palmen en kamelen de gedragen sfeer ruw kapot prikt met een laagbijdegrondse vraag over het aantal bulten van deze nuttige herkauwers.

Zo'n plek dient natuurlijk bezocht te worden en wij deden dat ook, maar ach...

In de Grimbos-affaire worden ter plekke hooibergen, bietenvelden, knotwilgen en een flink aantal boerenhoeves vermeld, alsmede een kanaal waarin een stuurloos schip in alle rust kan ronddobberen en ontploffen.
In dit smalle stukje vaderlandse zeeklei doet men echter nauwelijks aan grasland, de grond is in al zijn vruchtbaarheid geschikter voor edeler gewassen. Dientengevolge is er in de verre omtrek geen hooiberg te bekennen. (Voor de stadse lui: Hooi is gedroogd gras, bedoeld als winterkost voor het vee). In de beroemde driehoek is de eengezinswoning populairder dan de boerenhoeve; knotwilgen zoekt men er tevergeefs sinds in de negentiende eeuw het mandvlechten als winterbezigheid ter ziele ging, en bonestaken vindt men er in het geheel niet. Alleen bieten worden nog in ruime mate aangetroffen, echter niet ter zijde van de dwarsweg van het station naar de betonweg richting Hansweert.

Het kanaal, tenslotte, lijkt het meest op een industrieterrein doorsneden door een langgerekte haven, met aan het einde een futuristisch aandoend sluizencomplex. Hoewel wij, nonchalant fluitend om geen aandacht te trekken, meermalen over het complex heen en weer liepen, kwamen wij geen enkele douanier tegen. Wel stonden er veel borden die een verbod op open vuur inhielden, ongetwijfeld aangebracht na het ontploffen van de Waterjuffer, om herhaling te voorkomen.
Het is eenvoudig ondenkbaar, dat op dit stuk drukbevaren uitgegraven schiereiland een boot onbeheerd rond zou kunnen drijven zonder dat de sluiswachter en waterpolitie in alle staten van alarm zouden raken, of, om in de sfeer te blijven, een lekke hartklep zouden krijgen van de schrik.

Twee vragen prangen onze geest na dit bezoek. De eerste luidt: Maakt dit de boeken minder lezenswaard?
Uiteraard is het antwoord: Neen, driewerf Neen! Het is juist de kracht van het schrijverschap om, uitgaande van een beknopt beeld van de lokale situatie, een aannemelijk verhaal te scheppen. De mengeling van realiteit en fantasie zorgt voor zowel geloofwaardigheid als avontuur, dat nu eenmaal de realiteit moet ontstijgen.

De tweede vraag is, of het raadzaam is deze en andere locaties te bezoeken. Persoonlijk meen ik hierop bevestigend te kunnen antwoorden. Het geeft een schier bovenaards gevoel om door de magische driehoek en langs het kanaal te lopen, te kijken naar de eenvoudige stulpen van de eerlijke Zeeuwse agrariër die, onwetend van alles wat er lang geleden op zijn land heeft plaatsgevonden, van zijn welverdiende ontspanning voor de televisie geniet. Zalig de onwetende.

Tenslotte nog dit: De provincie Zeeland vormt, behalve voor gerst en wintertarwe, eveneens een vruchtbare bodem voor de Nederlandse literatuur: Niet ver van Kruiningen, nabij Middelburg op de Koudekerkseweg, bevindt zich het landgoed Torenvliet, waar de schitterende sage van Adriaan en Olivier zijn wortels heeft - een must voor iedere BE-adept.

Gert Huber

© 1998 Hans en Ton Kleppe, Jacoba van Heemskerckstraat 7, 3351 SP Papendrecht

Naar de inhoudsopgave van deze nieuwsbrief Naar de rubriek "de Bob Evers-nieuwsbrief" (algemene informatie) Naar de homepage