Het is de avond van 11 mei 1945 als Wilhelmus Hendricus Maria van den Hout, alias Willem W. Waterman, op het dek van een woonboot, dobberend in de Amstel, aardappels zit te schillen. Het is prachtig weer, maar Van den Hout is ongeduldig. Hij wacht op instructies van de illegaliteit, waarmee hij het laatste oorlogsjaar in verbinding stond. Om kwart voor elf stoppen twee jeeps met Canadese militairen en leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Met stenguns in de aanslag wordt Van den Hout gearresteerd. Hij wordt verdacht van propaganda voor de vijand te hebben gemaakt en hij wordt meegenomen naar een schoollokaal.
Tussen de paperassen en documenten die de BS bij Van den Houts arrestatie in beslag nam, bevond zich ook het typoscript De avonturen van Waltertje Waerachtig en de Wilde Waman. Het is een merkwaardig, bij vlagen komische geschiedenis die gestalte krijgt door de tijd van waaruit die is geschreven. Achter de vertrouwde kolder van Waterman schemert in het verhaal onmiskenbaar nationaal-socialistische propaganda door. Waterman probeerde hierin met zijn humoristische vlotte verteltrant de kloof te dichten tussen NSB'ers en de rest van de Nederlandse bevolking.
Hij koos daarvoor als hoofdpersoon Waltertje Waerachtig, een jongen van elf jaar, die met zijn vader, een ex-kolonel van het Koninklijk Nederlandsch-Indische Leger (KNIL), vlak voor de Duitse inval in mei 1940 vanuit lndië naar Nederland repatrieert, alwaar beiden zich vestigen in Den Haag. Naarmate de bezetting vordert vinden zij het echter te gevaarlijk worden aan de kust en verhuizen naar een vervallen landhuis in de kop van Overijssel. Hier, in een kleine dorpsgemeenschap nabij de Beulaker Wijde (een bekende plek voor de BE-kenner), krijgen zij al snel enig aanzien door hun kordate aanpak. Zij scheppen er een gemoedelijke enclave, ver van de oorlog en de NSB'ers waarvan ze niets moeten hebben. De bevolking wordt door de oude Waerachtig met militaire dril weerbaar gemaakt tegen indringers. Het leven verloopt er kalm en rustig totdat hen tijdens een zeiltocht een jacht tegemoet vaart met een pijprokende schipper van Schotse afkomst aan boord. Er ontspint zich een gesprek over hoe raar de tijden geworden zijn. Schipper MacDonald legt Waerachtig uit dat hij mensen altijd een paar vragen stelt om zodoende hun gezindheid te peilen. Zo vraagt hij onder meer of de oud-kolonel vindt dat een volk zijn weerkracht zo hoog mogelijke moet opvoeren, het land geregeerd moet worden door een krachtige vuist en of hij het eens is met de bewering dat een volk niet is staat is zichzelf te regeren. Waerachtig geeft hierop bevestigend antwoord, waarop MacDonald hem feliciteert: ook hij is een volmaakte nationaal-socialist. Voor de oude Waerachtig 'een lot, erger dan de dood', en hij maakte zich met zijn oude dienstpistool van kant. Waltertje neemt de leiding van de enclave in de Riet- en Turflanden over en vat het plan op een NSB'er te huren en door middel van een list enkele hardnekkige vooroordelen tegenover NSB'ers bij de dorpsbewoners weg te nemen. Het verhaal kent een einde, Waterman waardig.
Het idee en manuscript voor Waltertje Waerachtig vloeide waarschijnlijk voort uit afspraken die Van den Hout had met de Nederlandsche Nationaal-Socialistische Uitgeverij (Nenasu) over de levering van teksten. Op 26 augustus 1943 werd door de uitgeverij en Van den Hout een contract ondertekend voor de levering van een novelle van 8.000 woorden. Het bleef echter bij een toezegging. 'Ik moest toch leven', verontschuldigde Van den Hout zich na de oorlog.
De nooit eerder gepubliceerde novelle De avonturen van Waltertje Waerachtig en de Wilde Waman (ca. 50 pagina's in boekvorm) verschijnt binnenkort bij Uitgeverij Flanor. De uitgave is geïllustreerd (o.a. met tot dusver onbekende foto's van Waterman uit de tijd waarin de novelle geschreven werd) en zij wordt ingeleid door Gerard Groeneveld. De vermoedelijke prijs bij voorintekening (incl. verzendkosten) bedraagt f 30,-. De prijs na verschijnen zal vermoedelijk f 40,- bedragen. Voorintekening is mogelijk per e-mail naar: whuberts@ision.nl en per post naar: Uitgeverij Flanor, Beyensstraat 30, 6521 EC Nijmegen. Zodra het boek verschenen is, zal ieder die een voorintekening geplaatst heeft, hierover (en over de definitieve prijs) worden geïnformeerd. Na betaling van de kosten op de girorekening van de uitgeverij, zal het boek vervolgens per post thuis afgeleverd worden.
Uiteraard ben ik altijd voor nadere informatie beschikbaar.

Met vriendelijke groet,
Willem Huberts
Uitgeverij Flanor,
Beyensstraat 30
6521 EC Nijmegen
 

© 2001 Hans en Ton Kleppe, Jacoba van Heemskerckstraat 7, 3351 SP Papendrecht
 

Naar de inhoudsopgave van deze nieuwsbrief Naar de rubriek "de Bob Evers-nieuwsbrief" (algemene informatie) Naar de homepage